De Emotiemaatschappij.

Ligt het aan mij, of wordt er in Nederland steeds meer de nadruk gelegd op gevoelens, emotie? Als ik om me heen kijkt, vertoont het gedrag van de Nederlander steeds meer infantiele trekken en de belangrijkste daarvan is de volkomen overdreven aandacht voor gevoelens. Dat komt in veel onderdelen van de samenleving tot uiting.

Neem voetbal.
De manier waarop mensen zich op kunnen winden over deze sport, is verbijsterend. Weken voor een internationaal kampioenschap wordt het halve land opgezweept naar een oranje hysterie. Werkelijk Iédereen heeft er wat over te zeggen, de kranten en de televisie staan bol van, de commercie duikt erop met acties en verpakkingen, straten en huizen worden versierd alsof het bevrijdingsdag is en er wordt nergens anders meer over gepraat.

Dan, als het moment gekomen is, zit iedereen in belachelijke oranje uitrustingen en met dito infantiele hulpstukken zwetend en met uitpuilende ogen naar de eerste wedstrijd te kijken, en als die gewonnen wordt (De spelers reageren tijdens de wedstrijd op ieder incident ook overdreven emotioneel, zowel bij voorspoed als tegenslag), is het land te klein en het hemelse Jeruzalem binnen handbereik. De wedstrijd beheerst de volgende dagen alle gesprekken en het hele land is euforisch.

En dan de tweede wedstrijd. Nederland komt met 1 - 0 achter. Ach en Wee.... machteloze schreeuwen en woede, hartaanvallen, vertrokken gezichten, verkrampte vuisten... Maar dan de gelijkmaker en men juicht weer alsof het de wereldtrofee is. De spelers in het veld buitelen over elkaar en de trainer staat bijna te huilen van geluk.
En dan wordt de wedstrijd al in de voorondes verloren. Met één klap alles weg. De mensen dagenlang niet te pruimen en wekenlang te belazerd om die vloekende oranje vlaggen weer uit de straat te vrwijderen.
Wat heeft dit allemaal voor zin? Waarom al die emotie en zinloze verspilling van tijd en energie? Waarom die overdreven emotie? (Om nog maar niet eens van het bijhorende geweld eromheen te spreken). Het heeft allemaal een bijzonder hoog Jantje-lacht-jantje-huiltgegalte. Ik bedoel: Hoe kan een mens het ene moment volkomen hysterisch zijn en het volgende zwaar gedeprimeerd, afhankelijk van hoe een voetbal stuitert?

Maar Voetbal is lang niet het enige voorbeeld van de Emomaatschappij. De mensen lijken wel te leven voor instant bevrediging van het gevoel. Er moet gevoel zijn, en dat moet zo extreem mogelijk doorvoeld worden. Films en games moeten steeds gewelddadiger worden, want het gevoel moet steeds iets ergers hebben om nog geactiveerd te worden. Televisieprogramma's moeten steeds extremer en in de serieuze media-organen is het al niet veel anders. Nieuws moet sensationeel zijn. Interviewers voor de televisie en veel verslaggevers in de media zijn "gevoelsjournalisten" geworden, ze onderzoeken geen gebeurtenissen, maar de gevoelens van mensen daarbij. "Wat voelde u toen het gebeurde?" "Wat ging er allemaal door u heen?" Deze en tientallen andere variaties erop schijnen de voornaamste parate vragen te zijn van de hedendaagse interviewers. Let eens op een NOS journaal en de manier waarop het nieuws gebracht wordt door in het bijzonder Philip Freriks. Het valse sentiment druipt eraf en feiten en zakelijkheid zijn vrijwel volledig verdrongen door gevoeligheden.

Nog een voorbeeld: De overdreven wildgroei aan aandacht die er is voor slachtofferhulp, die zich, als het aan de hulpverleners en de media ligt moet uitstrekken tot alle familieleden, vrienden, kennisen, collega's, buren en huisdieren, ja, het hele Nederlandse volk, dat eendrachtig diep geschokt moet zijn. Zijn de mensen in Nederland emotionele kneusjes? Dat zou je wel denken als je dat zo hoort en ziet. Alsof we in emotioneel opzicht couveusekindjes zijn en de Nederlander zich geen raad weet met het leven en iedere tegenslag als traumatiserend ervaart.

En ook in de politieken de rechtsspraak is de gevoelscultuur steeds meer binnen komen dringen en nemen gevoelens een steeds een steeds zwaarder wegend argument in maatschappelijke kwesties. Men beschuldigt elkaar op onderbuikgevoelens te spelen, men praat over het recht om je niet beledigd te voelen of iets dergelijks (hebben gevoelens rechten? zijn ze wettelijk beschermd?) en het te hoop lopen tegen het kwetsen van de tere gevoelens van moslims als suikergoedallochtonen lijkt een speerpunt bij de linkse partijen. Ook spreekt het emogevoel uit de manier waarop de bewindslieden de mensen tegemoet treden: sussend, zalvend, geruststellend: Gaat u maar lekker en gerust slapen.

Wat is er aan de hand? Zijn we door onze welvaart weer kinderen aan het worden? Of moeten we weer kinderen worden aan de hand van pappa en mmama hulpverlener/staat? Het je zo overgeven aan gevoelens heeft iets pre-puberaals en bij volwassen mensen heeft het iets ziekelijks, iets zieligs. Ieder moment achter emoties aanjagen of ervoor wegvluchten heeft iets belachelijks, aan iedere emotie die er in je opkomt toegeven heeft iets lafs en onvolwassens. alsof je op de vlucht bent voor jezelf. Maar het is niet alleen belachelijk en infantiel, het is ook bijzonder gevaarlijk, niet alleen voor de persoon in kwestie, maar ook voor anderen. Het leven is een gevaarlijke onderneming, en de mens heeft in de evolutie en de geschiedenis kunnen overleven door zijn verstand te gebruiken. Een helder verstand veronderstelt en zekere mate van beheersing van gevoelens. Het beheersen van en het kunnen omgaan met je eigen gevoelens is één van de kenmerken die volwassenheid van onvolwassenheid onderscheidt.

Ik zou zeggen: "People, GROW UP!"
Behandel elkaar niet als kinderen.

Edit: Discussie op NuJij