Over God de scheider en democratie

Theologen zijn niet onder de indruk van het feit dat God de hemel en aarde niet heeft geschapen, maar slechts van elkaar gescheiden heeft. Op zich natuurlijk nog een kunststuk van jewelste, maar nog niet zo bijzonder als het scheppen van iets uit niets. Rest de vraag hoe een hemel-aarde continuum er voor die tijd uitzag en wie daar dan verantwoordelijk voor was. In ieder geval is er voor de komende 50 jaar weer aanleiding tot theologisch dispuut.

Het wachten is nu op een linguïst, die de zeven dagen van de "schepping" (scheiding?) vertaalt als "eonen", oftewel cycli van miljoenen jaren. Dan zou de kerk een sterk argument hebben om de strijd tegen de evolutieleer voort te zetten.

Het scheppingsverhaal en Genesis, waar het deel van uitmaakt is altijd op me overgekomen als eclectisch knip- en plakwerk uit oudere, meer complete verhalen, zoals Babylonische en Egyptische mythen. Het was de priesters uit de tijd dat de teksten werden geschreven dan ook niet te doen om een feitelijk, geschiedkundig verhaal neer te zetten, maar om eenheid te brengen in een volk, dat voorheen bestond uit herdersstammen en slaven in ballingschap. Het is een samenraapsel van mythen, gegroepeerd rond het nieuwe monotheïsme, de "enige" God, de absoute, almachtige, alwetende en alomtegenwoordige vader in de hemel.

Vertalingen, wijzigingen, weglatingen en toevoegingen, alsmede vooral de in de loop der eeuwen veranderde wereldbeelden en vooral de toegenomen kennis hebben geleid tot een grote wijziging in de perceptie van deze teksten. Woorden zijn van betekenis veranderd en begrippen zijn zo verschoven, dat er tegenwoordig onder begrippen als "God", "engelen" en dergelijke iets volkomen anders verstaan wordt en deze in een ander licht bezien worden dan millennia geleden, in andere omstandigheden en tijdgeesten.

Het letterlijk nemen van deze teksten, danwel het naar eigen inzicht dan weer wel en dan weer niet letterlijk nemen ervan, is hetzelfde als het letterlijk voor waar aannemen van de sprookjes van Grimm. Godsdienst is verstarde spiritualiteit. In de werkelijke wereld is alles aan verandering onderhevig. Panta Rhei. Hoe langer een systeem van verstarde dogma's bestaat, hoe minder het in de pas zal lopen met de dagelijkse waarneming en de ideeën die we ons daarover hebben gevormd. Hoe langer het bestaat, hoe meer de oorspronkelijke ideeën in hun tegendeel zullen omslaan en de god een duivel zal worden.

En misschien is ieder vastgelegd systeem in de loop van de tijd gedoemd om te verstarren en inplaats van een hulpmiddel een rem te worden op de ontwikkeling van de mens.

In het westen laten we ons regeren door een seculier democratisch systeem. Ideaal gezien is dit een dynamisch systeem, maar dan moeten de mensen ook bereid zijn om in te zien, dat een systeem nooit volmaakt of absoluut is, en dat ook de democratie zich moet wijzigen, dat ook dit systeem een ontwikkeling doormaakt en dat hoe langer het systeem niet aan nieuwe inzichten en ontwikkelingen wordt aangepast, hoe meer het remmende effect het nut ervan zal gaan overheersen.

Zo is de democratie in Nederland af aan het glijden (en we zijn al een angstwekkend stuk afgegleden) naar een dictatoriale bureaucratie, een ambtenarendictatuur, waar de starre regels (het zijn er tien- danwel honderdduizenden en er komen er iedere dag bij) en hun uitvoerders, het gelijkelijk in omvang toenemende ambtenarenapparaat, steeds meer ons leven in een verstarrende houdgreep klemmen.

Men praat veel over het terugdringen van het ambtenarenapparaat. De manier waarop men dit wil oplossen, schept echter alleen maar meer ambtenaren.

Ik ben van mening, dat we terug moeten naar de wortels van de democratie, naar de grondwaarden, de vrijheids- en gelijkheidsbeginselen, en vandaaruit gaan denken over een nieuwe invulling in de praktijk. Dit zou betekenen, dat het hele parlementaire stelsel opnieuw gewaardeerd zou moeten worden en een ingrijpende verbouwing moet ondergaan. Dit lijkt onbegonnen werk maar dat is het niet. Het zou een uitdaging voor de politiek geëngageerde denkers moeten zijn. Gebeurt dit niet, dan krijgt de god steeds meer duivelse trekken.
In naam van de vrijheid zal de mens dan steeds onvrijer worden;
in naam van de gelijkheid zal er steeds meer onderscheid gemaakt worden;
In naam van de vrede zal er steeds meer oorlog gevoerd (moeten) worden;
In naam van de vrije meningsuiting zal eenieders mond gesnoerd worden;
In naam van mondigheid en emancipatie zal eenieder steeds minder in te brengen hebben in de manier waarop hij/zij zijn leven invult.

Vrijheid wordt dan tirannie en democratie wordt bureaucratie: het volk geleid (misleid?) door een ambtelijke elite.
Eigenlijk is dit de situatie waar we op dit moment in terechtgekomen zijn. Een ontwikkeling, die in naam van terrorismebestrijding in een stroomversnelling is terechtgekomen.

En of God nu de hemel en aarde schiep, of ze slechts van elkaar scheidde... het zal me eerlijk gezegd worst wezen.