Was 15 maart het Feest van de Democratie?

Toen ik woensdag de deur uitging, ben ik naar een andere wijk gegaan dan waar ik woon, aangezien ik de stembureaus in de mijne niet vertrouwde.

Bij het eerste bureau dat ik bezocht zat er achter de tafels met medewerkers een dame met een strak omzwachteld vollemaansgezicht. Ik ben in de deuropening gestopt en heb duidelijk kenbaar gemaakt dat ik protesteerde tegen de aanwezigheid van iemand die uiterlijke tekenen van een ideologie draagt. Ik zei dat we in een seculier land leven, met scheiding van kerk en staat en dat een stembureau neutraliteit moest uitstralen. De reactie was schandelijk. Er werd naar me geschreeuwd dat ik “weg moest wezen” (door medewerksters nota bene), waarop er een beveiliger naar me toe kwam en zei dat ik weg moest gaan. Ik ben van kwaadheid weggegaan, maar op het tweede stembureau trof ik hetzelfde aan. Ik heb daar ook luid en duidelijk hetzelfde verhaal afgestoken en voordat mensen konden rageren ben ik weggelopen. In het centrum heb ik toen een stembureau gevonden waar geen propaganda voor een ons (en de PVV-)vijandige ideologie werd gemaakt. De lezer zal misschien opperen dat ik officieel een klacht in had moeten dienen, maar ik woon in Amsterdam, de stad waar GroenLinks nu de grootste partij is en ik wist daarbij niet of een klacht wettelijke grond heeft. Mensen met wie ik hierover praat zeggen dan dingen als: “dan ga je naar dat en dat bureau, daar zitten alleen blanken.” En dat zeggen mensen tegen me die ik waardeer en als vriend beschouw! Maken me uit voor racist. Smerig!

In de loop van de dag groeide mijn ergernis en kwaadheid. Er waren dus Moskeeën ingericht als stemlokalen! Stembureaus hingen vol met turkse vlaggen en propaganda voor Turkse organisaties. Er kwamen mensen met handenvol volmachten en analfabete vrouwen die “geholpen” moesten worden. Dit is een grove schending van de neutraliteit in een seculiere democratie, waar iedere schijn van partijdigheid vermeden moet worden. Samen met het gedoe rond Erdogan baart me dit grote zorgen.

Maar mijn ergernis en kwaadheid bereikte het toppunt in de loop van de avond. De stembureaus waren letterlijk nog niet dicht of bij de NPO en RTL ging de feestverlichting aan en ontstak er een geraas dat horen en zien me verging. Het Populisme is gestopt! gilden ze oorverdovend. Dinosaurussen uit de krochten van de politiek en media werden van het stof ontdaan en voor de camera's gezet en iedereen had het hoogste woord: Behalve de echte winnaars: PVV en FvD, die ontbraken bij dit feest.

Ik kan me vroegere verkiezingsavonden nog goed herinneren. Op een bezadigde, neutrale toon werden de uitslagen van de gemeenten één voor één getoond, met grafieken en duidelijke commentaren. In de studio waren dan vrij neutrale commentatoren die bedachtzame analyses gaven van het verloop en de mogelijke consequenties ervan.

Maar niet op de 15e. Uitslagen kregen we niet te zien en evenmin neutrale, bedachtzame commentaren. Het leek wel kermis op de apenrots. Feestende en hossende menigten, met bier en wijn schreeuwden halleluja bij de eerste exit polls en toen ging het goed los. Verliezers en winnaars brulden om het hardst dat ze gewonnen hadden en lijsttrekkers liepen zich als bavianen op de borst te kloppen en rond te paraderen alsof ze de wereldcup gewonnen hadden. Zelfs Angela Merkel gilde al dat het Populisme een halt was toegeroepen en zocht waarschijnlijk al naar haar favoriete massage-apparaat of hoe heet dat.

Waar is de waardigheid gebleven van de mensen die het volk moeten vertegenwoordigen? Waar is de bescheidenheid van de verliezers en waar de terughoudendheid van de winnaars? Stemmen mensen hierop? Op clowns en entertainers? Rutte met een glitterende flikkerstrik? Henk Krol die een dansje doet en mensen toespreekt als ware het een kleuterklas? Pechtold die bijna uit elkaar barst van zelfgenoegzaamheid? Een nepfiguur als Jesse Klaver die van a tot z uit ingestudeerde holheid bestaat? Willen mensen dat echt? Ik schaam me kapot voor Nederland. Ik schaam me voor de mensen die zich ooit Excellentie lieten noemen. Deze mensen moeten het volk vertegenwoordigen, maar vormen de verkeerde kant van het populisme, daar waar de elite zich zogenaamd gaat gedragen als het gepeupel (populus) om de sympathie te wekken. En blijkbaar werkt het. Maar het is van korte duur. Door niet het voorbeeld te geven van waardigheid voor hun ambt, taak en mandaat, ontstaat er een negatieve spiraal waarbij het laagste zich gerechtvaardigt voelt door dat wat het hoogste zou moeten zijn, maar wat zich verlaagd heeft, zodat er geen moreel kompas of ethisch voorbeeld meer bestaat. Dit is niet alleen de bijl aan de wortel, maar recht in de stam van de beschaving waar we ons op beroepen. Als zij het niet doen en de media doet mee aan de morele enkwalitatieve verloedering, wie moet dan nog een voorbeeld geven? Of is dit het voorbeeld?

Dit is waarom ik het erg somber inzie. Niet zozeer de uitslag van de verkiezingen op zich, maar de manier waarop dit allemaal aan het desintegreren is. De valse emoties, het hedonisme en het narcisme. De leugenachtigheid die er vanaf straalt. De wetenschap dat deze slangen morgen precies dat zullen doen waar ze niet voor gekozen zijn en de bevolking verder zullen vernederen, negeren en bedriegen. En bovenal dus een bevolking die dat blijkbaar wel weet, maar dat allemaal best vindt zolang ze maar kunnen feesten, dansen en zuipen. Brood en spelen, maar dan op de postmoderne wijze.

Ik wil niet dat politiek in carnaval verandert en verkiezingen in een kermis waar vreemde diersoorten worden getoond. Misschien word ik oud en is dit de nieuwe tijd zoals een schaakvriend me vanmiddag zei.